Mammoqrafiya – süd vəzilərinin və regionar limfa düyünlərinin rentgenoloji müayinə üsuludur. Rentgenoqrammada piy və birləşdirici toxumaların, vəzili elementlərin quruluşu, qan damarlarının kölgəsi vizualizasiya olunur. Mammoqrafiya bədxassəli şişlərin, mastopatiya və kistanın diaqnostikasında informativ sayılır. Mammoqramma vəzinin kompressiya şəraitində yan, düz və çəp proyeksiyalarda çəkilən təsvirdir.
OKI Hospital-da mammoqrafiya Siemens MAMMOMAT Revelation mammoqrafında aparılır.
Həkiminiz sizdə heç bir simptom olmadığı halda belə, mammoqrafiya müayinəsindən keçməyinizi tövsiyə edə bilər. Bu, skrininq mammoqrafiyası adlanır. Süd vəzidə şiş və ya ağrı kimi simptomlar varsa, diaqnostika üçün istifadə edilir. Mammoqrafiya, süd vəzi toxumalarında hər hansı bir anomaliyanın olub-olmadığını göstərir. Bu, diaqnostik mammoqrafiya adlanır. Süd vəzi xərçəngi bütün xərçəng növlərinin 14%-ni təşkil edir. Buna görə də, mammoqrafiyanın süd vəzi xərmənginin erkən aşkar edilməsində böyük əhəmiyyəti vardır.
Mammografiya necə aparılır?
Prosedura hazırlıq:
Mammografiya xüsusi rentgen cihazı ilə aparılır. Prosedura başlamazdan əvvəl, hər hansı bir əşyanı (bəzək və ya üst geyimi) çıxarmağınız tələb olunacaq.
Prosedura başlamazdan əvvəl, ətrafa, losyonlara, pudralara və digər kosmetik vasitələrə istifadə etməyin. Bu maddələr rentgen şəkillərinin düzgünlüyünü poza bilər.
Mammografiya üçün hər hansı bir qidalanma və içki məhdudiyyəti yoxdur.
Prosedura necə aparılır:
Siz mammograf cihazının qarşısında durur və döşünüzü xüsusi platformaya yerləşdirirsiniz.
Döşlər bir qədər sıxılır və rentgen şəkli çəkilir. Bu, hər döş üçün təkrarlanır.
Prosedura bitdikdən sonra, texnik hər şeyin hazır olduğunu söylədikdən sonra geyiminizi və bəzəklərinizi taxa bilərsiniz.
Hamiləlikdə mammografiya:
Əgər hamiləsiniz və ya süd verirseniz, bunu mütləq həkiminizə bildirməlisiniz. Hamiləlik dövründə mammografi tövsiyə edilmir, çünki bu, inkişaf edən fetusa zərər verə bilər.
Mammografiyaya hazırlıq:
Prosedura başlamadan əvvəl aşağıdakı tövsiyələrə riayət edin:
Qida və içki məhdudiyyəti yoxdur.
Parfüm, losyon, pudra və digər kosmetik vasitələrdən istifadə etməyin.
Prosedura başlamadan əvvəl, üst geyiminizi çıxarmağınız lazım olacaq. Məkanın özündə paltar və paltolar təqdim olunur.
Mammografiya zamanı diqqət etməli olduğunuz məqamlar:
Üst geyimlərinizi və bəzəklərinizi çıxarın. Geyiminiz və bəzəkləriniz çıxarıldıqdan sonra, siz mammografi cihazının qarşısında durmalısınız.
Texnik hər süd vəzinizi sırayla platformaya yerləşdirmənizi istəyəcək.
Döş sıxıldıqda, texnik cihazı işə salacaq və bu sıxılma 3-5 saniyə davam edəcək. Bu müddət ərzində bir qədər narahatlıq və təzyiq hiss edə bilərsiniz. Əgər təzyiq çox güclüdürsə, texnikə bildirin.
Döş sıxıldıqdan sonra, rentgen şəkli çəkiləcək. Bu prosedura hər iki döş üçün təkrarlanacaq.
Prosedura bitdikdən sonra, texnik hər şeyin tamamlandığını bildirdikdən sonra geyiminizi və bəzəklərinizi taxa bilərsiniz.
Mammografiyanın növləri:
İkiölçülü rəqəmsal mammografi: Süd vəzilərinin şəkillərinin rentgen şüaları ilə çəkilməsi üçün istifadə olunur. Ümumiyyətlə, hər bir döş üçün ən az iki şəkil çəkilir və bu şəkillər fərqli bucaqlarda əldə edilir.
Üçölçülü rəqəmsal mammografi (tomosintez): Bu metoddakı prosesdə döş yalnız bir dəfə sıxılır və şəkil daha aydın olur. Tomosintez, ikiölçülü mammografiyaya nisbətən daha detallı şəkillər təqdim edir və erkən mərhələlərdə xərçəngin aşkar edilməsinə kömək edir. Çünki bu metod ən kiçik şişləri belə aşkar edə bilir, bu da onu həm skrininq, həm də diaqnostika üçün üstün seçim edir.
Mammografiyanın təhlükəsizliyi və radiasiya:
Mammografi süd vəzisinə kiçik miqdarda radiasiya tətbiq edir. Radiasiya təhlükəli ola bilər, lakin müayinə nəticələri daha əhəmiyyətli ola bilər. Hamiləlik ehtimalınız varsa və ya hamiləsinizsə, həkiminizlə müzakirə edin. Əgər süd vəzi xərçəngi riski yoxdursa, həkiminiz skrininqi təxirə sala bilər.
Tez-tez verilən suallar:
Mammografiya ağrılı prosedurdu?
Mammografi bəzi insanlar üçün ağrılı ola bilər. Bu, döşün ölçüsündən, sıxılma dərəcəsindən və menstruasiya dövründən asılıdır. Lakin, prosedur çox qısa müddət davam etdiyi və yalnız müvəqqəti təzyiq yaradır, adətən dözüləndir.
Mammografiyanın nəticələrini nə vaxt əldə etmək olar?
Mammografiya nəticələri adətən bir neçə gün ərzində təqdim edilir, lakin bu, xəstəxananın iş yükündən asılı olaraq dəyişə bilər.
Mammografiya anormal nəticələr göstərərsə nə etməliyəm?
Anormal nəticələr mütləq xərçəng olduğu mənasına gəlmir. Lakin həkiminiz əlavə mammoqrafiya və ya digər testlər tələb edə bilər.
Mammografiya nə zaman edilməlidir?
Qadınlara 40 yaşdan etibarən illik mammografi keçmələri tövsiyə olunur. Lakin əgər süd vəzi xərçəngi riski varsa, mammografi daha erkən yaşda edilə bilər. Əgər əvvəllər süd vəzi xərçəngi keçirmisinizsə, və ya ailənizdə bu xəstəlik varsa, yaxud süd vəzilərinizin sıxlığı varsa, həkiminizlə müayinələrin tezliyini müzakirə edin.
Skrining və diaqnostik mammografiya arasındakı fərq nədir?
Skrining mammografi əlamətləri olmayan qadınlarda süd vəzi xərçəngini aşkar etmək üçün keçirilir. Diaqnostik mammoqrafiya, əgər sizdə simptomlar varsa, aparılır. Hər iki halda həkim bütün süd vəzini yoxlayır.
